Năm 1946, trong một khách sạn nhỏ tại thành phố Paris thủ đô nước Pháp, đã có hai con người gặp nhau, và cũng tình cờ cùng ở lại khách sạn đó trong hai tuần. Hai người, một người sau này trở thành vị thủ tướng đầu tiên của Israel, David Ben-Gurion, được xem như là người cha của đất nước Israel hiện đại và người còn lại là Hồ Chí Minh, người cha của đất nước Việt Nam hiện đại.

Người thứ hai, dù lúc đó đã tuyên bố về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà – một nhà nước có chủ quyền, nhưng con đường hoàn thành sứ mệnh mà ông đang phải đối mặt vẫn có vô vàn khó khăn. Cuộc gặp gỡ giữa hai người sau này vẫn thường được nhắc đến, và người ta nói rằng đã có một chất xúc tác hoá học nào đó giữa hai con người ấy ngay từ lần gặp gỡ đầu tiên. Sau này, Ben Gurion đã kể lại rằng trong lúc ông đang chờ về sự ra đời của Nhà nước Israel thì người bạn Hồ Chí Minh năm ấy thậm chí đã đề nghị ông thành lập một chính phủ lưu vong tại Việt Nam. Tuy nhiên, điều đó đã trở nên không cần thiết khi nhà nước Israel đã được thành lập trong vòng hai năm sau ngày đó. Những gì diễn ra tiếp sau sự kiện đó đều đã được viết trong lịch sử. Điều khiến tôi cảm thấy xúc động trong lời đề nghị của nhà lãnh tụ vĩ đại của Việt Nam không chỉ là biểu hiện của tình bằng hữu và sự hào phóng, mà còn là một sự hình dung đáng kinh ngạc, khả năng nhanh chóng nảy ra một ý tưởng tuyệt vời mà không ai có thể nghĩ tới: thành lập một chính quyền lưu vong của Israel tại Việt Nam. Một ý tưởng thật đơn giản, thông minh và rất thực tế!

Khi tôi nhìn vào người Việt Nam, những con người tôi mới bắt đầu biết đến cách đây 10 tháng từ khi trở thành Đại sứ Israel, đây chính xác là những gì tôi đã thấy: thực tế, thông minh và suy nghĩ nhanh chóng. Họ luôn luôn hướng về phía trước. Họ không bao giờ sống trong quá khứ. Những phẩm chất này đã tạo nên sức mạnh dân tộc của Việt Nam và đang đưa Việt Nam đến với tương lai rực rỡ.

Tôi cho rằng người Israel cũng có những đặc điểm tương đồng như vậy. Họ chia sẻ tính sáng tạo, sự thực tế và suy nghĩ mau lẹ, đồng thời họ cũng luôn nhìn về phía trước. Theo tôi, bất kì mối quan hệ nào giữa người Israel và người Việt Nam đều rất tự nhiên và bất kì mối liên kết chuyên môn nào giữa người Israel và người Việt Nam đều sẽ tạo ra những phép màu.

Việt Nam của ngày hôm nay đầu tư mạnh mẽ vào sự phát triển trong lĩnh vực khởi nghiệp. Rất nhiều nhà khởi nghiệp trẻ và tài năng đã cố gắng phát triển bản thân trong thế giới startup này, thay vì bước chân vào thế giới chuyên môn vốn dĩ dễ dàng hơn. Họ suy nghĩ về những ý tưởng sáng tạo và cố gắng biến chúng thành một công nghệ tương ứng, công nghệ này sẽ giúp phát triển và biến những ý tưởng đó thành một câu chuyện kinh tế thành công, và đồng thời cũng đóng góp cho sự phát triển của nước nhà. Những bước đi đầu tiên là không dễ dàng, và các nhà khởi nghiệp trẻ cần sự hỗ trợ để có thể đứng vững trên đôi chân của mình, phát triển một mô hình kinh doanh, kêu gọi nguồn vốn và thuyết phục nhà đầu tư cũng như tuyển dụng được nguồn nhân lực phù hợp, v.v…

Mô hình hoạt động được phát triển bởi đội ngũ tài năng của Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng (DNES), đóng vai trò đại diện cho UBND thành phố Đà Nẵng trong công tác phát triển khu vực startup của thành phố đang hoạt động hiệu quả. Đà Nẵng cũng đang tự xây dựng thương hiệu của mình như một trung tâm khởi nghiệp của Việt Nam và đang đầu tư rất nhiều nguồn lực trong khu vực này.

Đất nước Israel, vốn được biết tới như Quốc gia khởi nghiệp, đã trải qua một quá trình dài trong việc phát triển khu vực này. Giờ đây Israel được biết đến như một câu chuyện thành công nổi tiếng toàn thế giới mà chúng tôi đều rất tự hào mỗi khi nhắc đến. Israel là một đất nước nhỏ nằm ở khu vực khó khăn nhất của thế giới: khu vực Trung Đông. Phần lớn lãnh thổ của đất nước tôi là hoang mạc. Việc thiếu nước rất trầm trọng và đất đai thì không phù hợp cho nông nghiệp. Thế hệ của ông chúng tôi – những người trở về từ khắp thế giới và mong muốn xây dựng cuộc sống mới tại Israel đã phải vô cùng sáng tạo trong việc xây dựng và duy trì cuộc sống tại đây. Các nhà khoa học Do Thái giỏi nhất từ châu Âu và Mỹ đã cùng nhau thành lập một nền học thuật chất lượng cao, và mỗi người đàn ông, phụ nữ hay trẻ em đều đóng góp nỗ lực, đem tất thảy khả năng của mình ra để biến hoang mạc thành một khu vườn rực rỡ. Ngạc nhiên thay, những nỗ lực đó đã thành công. Bài học rút ra chính là tầm quan trọng của kiến thức, khoa học và học thuật, và sự đổi mới sáng tạo đã biến cuộc sống và cả nơi chúng tôi ở trở nên tốt đẹp hơn. Đây chính là tư tưởng của đất nước Israel, cũng là điều mà chúng tôi nhận thấy ở rất nhiều nơi tại Việt Nam ngày nay mà Đà Nẵng là một ví dụ điển hình.

Ngày nay, Israel có số công ty startup bình quân trên đầu người nhiều nhất trên thế giới. Chỉ riêng ở Tel Aviv, cứ 290 công dân lại có một startup được đăng ký. Đây là một sự thật khó tin. Tuy nhiên, mọi người cần nhớ rằng hầu hết các công ty startup không duy trì được và rất nhiều trong số đó thất bại từ những giai đoạn đầu. Chính quyền Israel đầu tư rất nhiều vốn vào các công ty này, giúp họ tồn tại đủ lâu để thử sức hiện thực hoá ý tưởng của họ. Đây là một sự mạo hiểm cho chính quyền khi sử dụng tiền thuế cho mục đích đầu tư. Tuy nhiên, những công ty thành công sẽ hoàn trả lại khoản đầu tư và duy trì tính liên tục cho chương trình. Chính vì vậy, sự đóng góp khiêm tốn của chúng tôi vào công cuộc phát triển ươm tạo khởi nghiệp ở Đà Nẵng trong vai trò của Đại sứ quán Israel là hết sức tự nhiên như tôi đã kể ở trên. Đây là năm thứ ba liên tiếp chúng tôi kết hợp với DNES để tổ chức một tuần lễ với những hoạt động hỗ trợ các tài năng địa phương thành công và thúc đẩy khu vực startup tiến lên. Khi trao đổi với các chuyên gia Israel mà chúng tôi gửi đến chương trình, họ đã rất ấn tượng với tài năng của các nhà khởi nghiệp Việt Nam cũng như ý chí để đạt được thành công của họ. Một trong những bài học mà các chuyên gia về startup giàu kinh nghiệm của Israel muốn truyền tải đến các nhà khởi nghiệp địa phương chính là đừng sợ hãi trước thất bại. Nên biết rằng trong nỗ lực xây dựng một startup thành công từ một ý tưởng của ai đó, thất bại đầu tiên là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, từ thất bại này, người đó sẽ học thêm một vài điều, chủ yếu là những điều nên tránh trong lần thử tiếp theo. Khi thất bại lần thứ hai, kinh nghiệm của họ sẽ chỉ tăng thêm và trong lần thứ ba, họ sẽ không vấp ngã ở những nơi họ đã từng bị trong hai lần trước. Hầu hết những câu chuyện thành công trong lĩnh vực startup là câu chuyện của những nhà khởi nghiệp đã cố gắng và thất bại rất nhiều lần.

Là linh vật của tuần lễ SURF, chú cá chuồn vừa biết bơi vừa biết bay, và nó cũng có khả năng lướt trên những con sóng dữ. Loài cá này phải học để biết cách bơi tốt hơn và bay cao hơn. Bạn phải luôn nhớ rằng những ngọn sóng cao sẽ tiếp tục ập đến, và càng chuẩn bị kĩ càng bao nhiêu thì cơ hội để lướt qua ngọn sóng của bạn càng lớn bấy nhiêu. Đó là một quá trình học hỏi, cải thiện không ngừng, và những lần trượt ngã chỉ làm chúng ta thêm mạnh mẽ mà thôi.

Đại sứ Nadav Eshcar ký tặng sách cho Chủ tịch và Giám đốc Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng nhân chuyến thăm của ông. Ảnh: Duy Trân

Năm nay đánh dấu kỉ niệm 25 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Israel và Việt Nam. Hai đất nước có sự đồng cảm chung rất lớn và chúng ta có rất nhiều điều để hỗ trợ lẫn nhau. Năm nay, chúng tôi quyết định kỷ niệm dịp lễ này cùng với những người bạn ở Đà Nẵng, trong tuần lễ quan trọng nhất của họ – tuần lễ SURF. Một lễ kỷ niệm của sự đổi mới – đại diện tiêu biểu nhất cho mối quan hệ giữa Israel và Việt Nam, đặc biệt là giữa người Israel và người Việt Nam. Trong sự kiện này, chúng tôi một lần nữa mang đến hai chuyên gia hàng đầu của Israel để làm việc với các nhà khởi nghiệp tài năng của Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng, đồng thời thực hiện một buổi triển lãm để giới thiệu với người dân Đà Nẵng cùng những người tham dự đến từ khắp đất nước Việt Nam những phát minh mới nhất của Israel, như là những đóng góp to lớn đối với nhân loại trên khắp các lĩnh vực – sức khoẻ, nông nghiệp, giao thông… Đây là những phát minh và cũng là niềm tự hào của người Israel chúng tôi. Tôi tin rằng mối liên kết giữa cộng đồng khởi nghiệp của Israel và của Việt Nam sẽ tiếp tục gắn bó hơn, bền chặt hơn và đóng góp được nhiều thành tựu to lớn hơn nữa cho toàn nhân loại!

Nadaw Eshcar – Đại sứ Israel tại Việt Nam

*Bài viết được trích dẫn từ tập san Cá Chuồn – Innovation Hub By The Sea số 3.