Tổ chức ươm tạo hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo theo mô hình tư nhân – Zone Startups Vietnam

Zone Startups Việt Nam là chương trình tăng tốc tư nhân nằm trong hệ sinh thái bao gồm trường Đại học, vườn ươm công nghệ cao và hệ sinh thái Zone Startup toàn cầu có mặt ở 5 quốc gia trên thế giới, gồm Mỹ, Canada, Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Mặc dù xuất thân là một chương trình tăng tốc thành công ở các quốc gia phát triển, Zone Startups Việt Nam vẫn luôn tự xem mình là 1 doanh nghiệp khởi nghiệp, và luôn cần phải cải thiện không ngừng để có thể hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam một cách tốt nhất. Thông qua bài viết lần này, hãy cùng DNES tìm hiểu về Zone Startup Việt Nam và bài học tinh thần khởi nghiệp từ tổ chức ươm tạo này nhé.

I. Bối cảnh thành lập:

Zone Startups được thành lập vào cuối năm 2018. Sau 1 thời gian dài quan sát thị trường của hệ sinh thái Việt Nam, Zone Startups quyết định chọn Việt Nam là nước tiếp theo cho việc mở rộng kinh doanh của mình. Khi quan sát hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam và nhận thấy tại Việt Nam đã có rất nhiều Vườn ươm, Co-working space và những chương trình hợp tác được mở ra; Zone Startup Việt Nam quyết định trở thành chương trình tăng tốc, với đặc điểm nổi bật là liên kết với các tập đoàn lớn để đẩy nhanh việc hợp tác với các công ty khởi nghiệp tại Việt Nam.

II. Mô hình hoạt động:

Zone Startups Việt Nam là chương trình tăng tốc tư nhân, và là một phần của mạng lưới Zone Startups toàn cầu. Với mục đích kích thích tăng trưởng công nghệ ở trung tâm khu vực Đông Nam Á, Zone Startups Việt Nam hợp tác với các lãnh đạo đầu ngành để cung cấp cơ hội cho các công ty khởi nghiệp đang tìm kiếm các giải pháp công nghệ đổi mới sáng tạo. Cách thức vận hành của Zone Startups Việt Nam dựa trên 4 phương pháp. Thứ nhất, việc chọn lọc đầu vào phù hợp là vô cùng quan trọng; vì vậy, chương trình luôn kiểm tra tất cả ứng viên và chấp nhận khoảng 1% ứng viên đăng ký. Thứ hai, cùng với đội ngũ mentors giàu kinh nghiệm, Zone Startups Việt Nam sẽ trực tiếp tham gia cố vấn và đồng hành cùng các nhà sáng lập, giúp các startups hoàn thiện sản phẩm, phát triển khách hàng và mở rộng quy mô. Thứ ba, Zone Startups Việt Nam còn có quỹ đầu tư riêng với tên gọi Zone Startups Ventures. Đây là quỹ đầu tư dành riêng cho các công ty trong chương trình tăng tốc khởi nghiệp của Zone Startups Việt Nam, cung cấp vốn giống với mức đầu tư dao động từ 50.000 USD đến 350.000 USD để hỗ trợ cho các hoạt động phát triển của startup trong giai đoạn sau. Và phương pháp cuối cùng là sự cam kết lâu dài, hỗ trợ các công ty tăng khả năng nhận tài trợ cho dòng cấp vốn đầu tiên (Series A).

1. Về hoạt động chính:

Zone Startups Việt Nam chú trọng phát triển 3 hoạt động chính, bao gồm: (1) Chương trình tăng tốc khởi nghiệp, (2) Tư vấn đổi mới, và (3) Khám phá các công nghệ đột phá.

1.1. Chương trình tăng tốc khởi nghiệp:

Đây là chương trình dành cho các công ty khởi nghiệp. Với chương trình này, Zone Startups sẽ tập trung thúc đẩy việc xây dựng và phát triển các chương trình phù hợp, chủ yếu cho các ngành dọc hoặc công nghệ, để hướng dẫn và cung cấp các chiến lược phù hợp cho công ty khởi nghiệp. Ngoài ra, chương trình tăng tốc khởi nghiệp còn tạo ra các cơ hội hợp tác và phát triển kinh doanh với các công ty khởi nghiệp; kết nối với các công ty có tiềm năng để làm việc dựa trên công nghệ và ý tưởng sáng tạo.

Hình ảnh: Các startup đang được ươm tạo tại Zone Startup

1.2. Tư vấn đổi mới:

Về hoạt động này, Zone Startups sẽ thực hiện nhiệm vụ tư vấn cho các công ty khởi nghiệp về phương pháp tiếp cận đổi mới sáng tạo trong kinh doanh. Zone Startups hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới thông qua 3 giai đoạn là ý tưởng, chứng nhận và xây dựng. Ở giai đoạn đầu tiên, chương trình sẽ tập trung hỗ trợ các công ty sáng tạo ý tưởng kinh doanh trong một môi trường truyền cảm hứng từ những người dẫn đầu ngành công nghệ tiên tiến. Sau đó, các công ty sẽ được hỗ trợ để biến các ý tưởng đó thành hiện thực bằng các công nghệ tốt nhất. Cuối cùng, sau khi đã hiện thực hoá được ý tưởng, Zone Startups sẽ cùng công ty khởi động các chiến lược và sáng kiến bằng cách phát triển và tung ra các giải pháp, sản phẩm công nghệ mới.

1.3. Khám phá các công nghệ đột phá:

Zone Startups Việt Nam là chương trình tăng tốc luôn tìm kiếm và hướng đến các ý tưởng mang tính đột phá. Thông qua việc phát hiện những cách tiếp cận và công nghệ mới mang tính đột phá, chương trình giúp cải thiện, thậm chí thay đổi doanh nghiệp khởi nghiệp. Ngoài ra, Zone Startups Việt Nam còn tiếp cận sớm đến các công ty khởi nghiệp đang phát triển các sản phẩm hoặc giải pháp có khả năng thay đổi cách hoạt động truyền thống của các doanh nghiệp, cũng như tăng khả năng đổi mới của doanh nghiệp bằng cách cải tiến các khía cạnh như: giao diện người dùng, trải nghiệm người dùng, nghiên cứu thị trường,..

2. Về khách hàng và đối tác:

Zone Startups Việt Nam là chương trình tăng tốc tư nhân nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ các đối tác sáng lập, bao gồm VinaCapital Venture, Uni Brands, TTG Group và Talentnet. Ngoài ra, Zone Startups còn hợp tác phát triển với các đối tác khác để thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp, trong đó phải kể đến Sở KHCN Thành phố Hồ Chí Minh; các Vườn ươm công và tư như BSSC VN (Business Startup Support Center), Việt Nam Silicon Valley; các chương trình tăng tốc khởi nghiệp khác như Viisa, Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng – DNES, chương trình hỗ trợ khởi nghiệp SwissEP và chương trình hỗ trợ 1:1 cho các startups.

Zone Startups Việt Nam tập trung chủ yếu hỗ trợ cho các công ty thuộc 3 ngành: Software, B2B, Technology, đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Hiện tại, các công ty là khách hàng của Zone Startups Việt Nam chủ yếu thuộc lĩnh vực Martech, Proptech, Fintech và Ecommerce.

Trong tương lai, Zone Startups Việt Nam vẫn tiếp tục tập trung hỗ trợ cho các công ty trong ngành Software, B2B và Technology. Ngoài ra, với quy mô của hệ sinh thái tại Zone Startups Việt Nam, chương trình tăng tốc này sẽ hỗ trợ giải quyết chuyển đổi số cho các tập đoàn và mở rộng quy mô của chương trình ra các tỉnh phía Bắc, cụ thể là Hà Nội.

III. Thành công của Zone Startups:

Sau hơn 3 năm hoạt động, hiện tại, Zone Startup Việt Nam đã từng bước khẳng định vị trí của mình trong hệ sinh thái khởi nghiệp, với 4 thành tựu nổi bật dưới đây.

29 Startups trong danh mục đầu tư: Là chương trình tăng tốc khởi nghiệp cho các startups trong giai đoạn hạt giống, Zone Startups đã hỗ trợ cho 29 startups tại Việt Nam.

15 Thương vụ đầu tư: Trong suốt 3 năm hoạt động tại Việt Nam, Zone Startups Ventures đã đầu tư 15 thương vụ đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau, với mức đầu tư lên đến 350.000 USD. Trong đó có thể kể đến một vài gương mặt nổi bật như GoStream, Fundiin, ladipage,…

Top 3 Chương trình hỗ trợ khởi nghiệp: Zone Startups Việt Nam được vinh danh là một trong ba tổ chức có đóng góp tích cực cho hệ sinh thái khởi nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung.

Xây dựng hệ sinh thái mở rộng rộng lớn: Vào tháng 4 năm 2021, Zone Startups Việt Nam đã tổ chức chương trình tăng tốc khởi nghiệp EM-Power. Đây là chương trình dành riêng cho nữ doanh nhân, với hơn 100 đơn đăng ký và tuyển chọn được 24 công ty có nữ là Founder hoặc là Co-founder. Đến tháng 7 năm 2021, Zone Startups Việt Nam vinh hạnh được TechInAsia bình chọn là Top 3 các quỹ đầu tư tích cực tại thị trường Việt Nam. Không chỉ dừng lại ở đó, vào tháng 11 năm 2021, Zone Startups Việt Nam ký thỏa thuận hợp tác cùng REE – 1 trong 6 tập đoàn lớn nhất trong hệ sinh thái của Việt Nam – cho mô hình tìm kiếm các công ty hỗ trợ việc chuyển đổi số cho tập đoàn. Zone Startups Việt Nam cũng tiếp tục mở rộng hệ sinh thái của mình bằng cách kết nối, xây dựng hệ sinh thái với các trường Đại học thông qua việc hợp tác với Trường Kinh doanh Đại học Hồng Kông.

IV. Khó khăn của Zone Startups:

Những trở ngại trong quá trình vận hành Zone Startups có thể kể đến 4 khó khăn lớn nhất. Đầu tiên, vì phần lớn các nhà sáng lập chưa thật sự hiểu rõ sự khác biệt giữa khởi nghiệp và lập nghiệp, nên Zone Startups cần phải định hình và giúp các nhà sáng lập hiểu được con đường mà họ phải đi là sẽ như thế nào. Thứ hai, đó chính là việc thay đổi nhận thức của chính các tập đoàn lớn đối với hệ sinh thái khởi nghiệp còn non trẻ của Việt Nam. Tiếp đến, có thể kể đến khó khăn thứ 3 là việc đội ngũ sáng lập phải xây dựng mô hình kinh doanh của Zone Startups Việt Nam một cách bền vững; từ đó, có thể hỗ trợ và giúp cho các công ty khởi nghiệp phát triển. Cái cuối cùng là việc Zone Startups Việt Nam phải luôn chú trọng vào việc mở rộng quy mô của hệ sinh thái, của công ty, các nhà đầu tư và các Mentors trong chương trình.

V. Vai trò của Zone Startups đối với quá trình khởi nghiệp:

Với những thành công như hiện tại, các nhà đầu tư tin rằng Zone Startups – một chương trình xúc tiến quốc tế tập trung được đánh giá cao trong việc hỗ trợ startup – sẽ thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam. (theo chia sẻ từ Ông Công Phan, Nhà đầu tư, Zone Startups Việt Nam).

Tại Zone Startups, mọi dịch vụ hỗ trợ dành cho một doanh nghiệp khởi nghiệp đều được đội ngũ tập trung phát triển và cải tiến hằng ngày. Nhờ vậy, các công ty đến với Zone Startups đều có thể nhận được những gói hỗ trợ toàn diện để phát triển doanh nghiệp. Những gói hỗ trợ gồm 7 hạng mục: lời khuyên chuyên gia, quan điểm toàn cầu, cuộc họp theo kế hoạch, mối quan hệ nhà đầu tư, xây dựng mạng lưới, trị liệu cho nhà sáng lập, và phân tích chuyên nghiệp.

Đầu tiên, các doanh nghiệp khi đến với Zone Startups đều được hướng dẫn và hỗ trợ liên tục bởi những nhà đầu tư có kinh nghiệm trong việc thành lập, phát triển công ty.
Thứ hai, Zone Startups cung cấp sự kết nối và lời khuyên về sự mở rộng quốc tế của doanh nghiệp, bao gồm thành lập và mở rộng phạm vi ở các thị trường khác.
Thứ ba, thông qua kết nối của Zone Startups, các công ty sẽ được thường xuyên liên lạc với đối tác mạo hiểm của Zone Startups để kiểm soát kinh doanh và thảo luận về các cơ hội và thách thức.
Thứ tư, Zone Startups còn tích cực giới thiệu công ty khởi nghiệp đến những nhà đầu tư tiềm năng, có thể hỗ trợ phát triển doanh nghiệp thông qua tài chính, vốn con người, hậu cần, chiến lược mở rộng quốc tế và những hỗ trợ khác.
Thứ năm, Zone Startups luôn nỗ lực xây dựng mạng lưới để có thể giới thiệu các dự án khởi nghiệp tiềm năng đến những nhà cố vấn; từ đó, hỗ trợ các nhà sáng lập suy xét thông qua lập kế hoạch chiến lược và ra quyết định.
Thứ sáu, các công ty khởi nghiệp đến với Zone Startups có thể tiếp cận với mạng lưới, tài nguyên và cộng đồng để phát triển kinh doanh và cung cấp một tiếng nói tin cậy để nhà sáng lập vững tin trên con đường khởi nghiệp.
Cuối cùng, Zone Startups Việt Nam hỗ trợ rà soát và phân tích thang đo kinh tế (KPIs), cung cấp lời khuyên chiến lược về mở rộng và gia tăng đánh giá doanh nghiệp.

Trên thực tế, đã có không ít các công ty khởi nghiệp tham gia vào hệ sinh thái của Zone Startups Việt Nam và nhận được nhiều sự hỗ trợ từ chương trình này. Trong đó, có thể kể đến Woay.vn – nền tảng thiết kế minigame tăng doanh số. Theo chia sẻ từ anh Hồ Tiến Lộc – Founder của Woay.vn – Woay tham gia vào hệ sinh thái Zone Startups đã được hơn 1 năm, cùng với đó là sự hỗ trợ rất nhiệt tình từ phía Zone Startups về mọi mặt. Đầu tiên là cơ sở vật chất, bao gồm văn phòng làm việc và hệ thống server dành cho một công ty công nghệ. Tiếp đến, Zone startups Việt Nam đã và đang giúp đỡ Woay trau dồi các kiến thức cần thiết để có thể hoàn thiện được mô hình kinh doanh và phát triển một cách tốt nhất. Hơn thế nữa, việc kết nối Woay với các đối tác và khách hàng nhằm tăng doanh số cũng được phía Zone Startups tích cực hỗ trợ. Đối với Woay, Zone Startups Việt Nam đã trở thành một người cộng sự, luôn đồng hành cùng Woay trên hành trình khởi nghiệp của mình. Ngoài Woay, Bluebolt cũng là doanh nghiệp khởi nghiệp nhận được nhiều sự hỗ trợ từ Zone Startups, điển hình như việc hỗ trợ gọi vốn và kết nối với các quỹ đầu tư. (theo chia sẻ của anh Lê Hoàng Đạt – CEO Bluebolt).

Trong hệ sinh thái khởi nghiệp, Zone Startups Việt Nam đã làm rất tốt hai nhiệm vụ của mình, đó là kết nối nguồn lực và cung cấp dịch vụ hỗ trợ công ty khởi nghiệp (theo thạc sĩ Trần Trí Dũng – Quản lý chương trình, chương trình Khởi nghiệp Thuỵ Sỹ SwissEP). Về nhiệm vụ thứ nhất, Zone Startups nổi bật với năng lực kết nối, dẫn dắt các startups đến với các nguồn vốn đầu tư lớn và hợp tác cùng các tập đoàn lớn. Ngoài ra, trong vai trò là tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, Zone Startups chăm sóc các startups trong chương trình tăng tốc rất chu đáo, rất thực chiến và tạo nhiều cơ hội cho startups. Để Zone Startups có thể hỗ trợ tối đa cho các công ty khởi nghiệp được như vậy, tất cả là nhờ có những cổ đông có tiềm lực lớn trong lĩnh vực tài chính, công nghệ và có một đội ngũ điều hành rất tâm huyết, luôn nỗ lực hết mình để đem lại dịch vụ tốt nhất cho các startups.

VI. Bài học kinh nghiệm:

Sau hơn 3 năm hoạt động, Zone Startups vẫn luôn tự xem mình là một doanh nghiệp khởi nghiệp, lúc nào cũng cần làm mới và cập nhật xu hướng liên tục. Để làm được điều đó, Zone Startups đã – và đang tự đúc kết cho mình những bài học khởi nghiệp, để từ đó ngày càng hoàn thiện doanh nghiệp và trở thành bài học điển hình cho các vườn ươm khác. Bài học kinh nghiệm mà Zone Startups Việt Nam chia sẻ đến các chương trình tăng tốc khác là tầm quan trọng của việc hợp tác, kết nối với các Sở Ban Ngành, các vườn ươm, quỹ đầu tư để mở rộng quy mô cho hệ sinh thái Zone Startups, cũng như gắn kết hơn nữa với hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam.

Mặc dù Zone Startups Việt Nam mới đi vào hoạt động chỉ 3 năm tại Việt Nam, nhưng những thành tựu mà Zone Startups đạt được là không hề nhỏ. Điều này là minh chứng cho những nỗ lực không ngừng của đội ngũ nhân sự, cùng với sự hỗ trợ và đồng lòng hướng đến mục tiêu phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam của các Cơ quan, Đơn vị hợp tác. Với hành trình khởi nghiệp mà Zone Startups đang bước đi, cùng những bài học kinh nghiệm mà Zone Startups chia sẻ, hy vọng các độc giả sẽ hiểu rõ hơn về quy mô và cách thức hoạt động của một Chương trình tăng tốc; từ đó, có thể hoàn thiện và phát triển hơn nữa doanh nghiệp của mình để giúp cho hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam ngày một mạnh mẽ hơn.

Bạn có thể xem thêm video dưới đây để hiểu hơn về các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp của Zone Startups Việt Nam:

Bài viết được biên soạn dựa trên những chia sẻ của Zone Startups Vietnam

THÔNG TIN CHUNG:

Series bài viết về các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp tại Việt Nam

Video được đăng tải tại: DNES STARTUP LESSONS LEARNED

Đơn vị thực hiện: Vườn ươm Doanh nghiệp Đà Nẵng phối hợp với Văn phòng Đề án 844