Khởi nghiệp, khởi sự doanh nghiệp đã không còn là khái niệm mới mẻ nữa, tinh thần khởi nghiệp đã trở thành động lực cho sự phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia, địa phương. Đối với Đà Nẵng, việc xây dựng tinh thần khởi nghiệp, chắp cánh để những khát vọng khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh vươn cao, tạo lập một cộng đồng doanh nghiệp vững mạnh với những sản phẩm có giá trị cao đã trở thành yêu cầu hết sức cụ thể, thiết thực và quan trọng đối với chính quyền thành phố trong việc phát triển doanh nghiệp Đà Nẵng đến năm 2020.

Gian nan bước đường khởi nghiệp

Trong những năm qua, các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp tại Đà Nẵng đã bắt đầu nhận được sự quan tâm của khá nhiều cơ quan, đơn vị trong và ngoài khu vực Nhà nước. Một số hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp đã được các đơn vị triển khai như tổ chức khóa đào tạo, chuyển giao công nghệ, tư vấn khởi nghiệp, đào tạo khởi sự doanh nghiệp, tập huấn khởi sự doanh nghiệp; các cuộc thi ý tưởng kinh doanh, ý tưởng sáng tạo, ươm mầm ý tưởng kinh doanh trong nhiều lĩnh vực, các câu lạc bộ, đội, nhóm, hội doanh nghiệp, trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, …

Tuy nhiên, các hoạt động này nhìn chung vẫn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, manh mún, chưa hoạt động bài bản, lan rộng trong cộng đồng dân cư và hội tụ các yếu tố để hình thành một văn hóa khởi nghiệp, tinh thần khởi nghiệp trên địa bàn thành phố.

Theo các nhà nghiên cứu, khởi nghiệp là một quá trình thực sự khó khăn, gian nan, vất vả và đầy rủi ro, bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố trong đó có môi trường kinh doanh, môi trường xã hội. Bên cạnh kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm thực tế thì đặc biệt cần có sự hỗ trợ về mặt tài chính mới giúp các dự án khởi nghiệp triển khai được trong thực tế và vượt qua những khó khăn, thử thách ban đầu.

 

  Trình diễn sản phẩm ba lô đeo vai cơ động chữa cháy của Công ty CP KHCN An Sinh Xanh, thành phố Đà Nẵng – một doanh nghiệp với nhiều phát minh, sáng chế được ứng dụng trong thực tế.( Ảnh : Cổng thông tin điện tử thành phố Đà Nẵng )

Trên thực tế hiện nay hầu hết các ý tưởng kinh doanh sáng tạo, các phát minh sáng chế, các sáng kiến kinh doanh lập nghiệp, khởi nghiệp mặc dù được đánh giá cao nhưng khi triển khai đều gặp khó khăn về nguồn vốn. Câu chuyện giải quyết vấn đề vay vốn ngân hàng để đầu tư, phát triển ý tưởng kinh doanh, khởi nghiệp là một thách thức không nhỏ bởi các khó khăn về việc chứng minh năng lực hoặc các điều kiện xem xét cấp tín dụng như tài sản đảm bảo, minh bạch tài chính, chứng minh tính khả thi và hiệu quả của phương án vay vốn, hồ sơ chứng từ để giải ngân không đáp ứng được quy định của pháp luật, ……

Chính vì vậy, để các ý tưởng kinh doanh sáng tạo, nhất là những ý tưởng về khoa học – công nghệ mới tạo ra sự đột phá về sản phẩm chủ lực, doanh nghiệp chủ lực cho thành phố cũng như xây dựng các doanh nghiệp có nền tảng năng lực vững chắc, đủ khả năng vượt qua các tác động của thị trường, đặc biệt là trong các giai đoạn khủng hoảng kinh tế, đòi hỏi sự kết nối các cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị sự nghiệp, các trường học, các hội doanh nghiệp, các tổ chức tài chính, các chuyên gia, các doanh nghiệp, các nhà đầu tư, … trong cùng một chương trình hỗ trợ khởi nghiệp theo hướng chuyên nghiệp hóa, chuyên môn hóa.

…..Đến quỹ khởi nghiệp

Nghị quyết 33 của Bộ Chính trị xác định Đà Nẵng là thành phố trung tâm, động lực của miền Trung, trong đó xác định thành phố là một trong những trung tâm giáo dục – đào tạo, khoa học công nghệ lớn của cả nước. Thực tế, tại thành phố Đà Nẵng tập trung nhiều trường Đại học, Cao đẳng, Trung học chuyên nghiệp và dạy nghề với hàng trăm ngàn sinh viên là công dân của thành phố và cả nước về học tập, nghiên cứu, lập nghiệp tại thành phố Đà Nẵng. Đó chính là nguồn vốn cực lớn về các ý tưởng kinh doanh, phát minh sáng chế khoa học công nghệ, sáng kiến kinh doanh lập nghiệp, khởi nghiệp của thành phố. Vấn đề còn lại của thành phố là vun trồng, tạo lập môi trường thuận lợi để các ý tưởng khởi nghiệp, phát minh sáng chế thành hiện thực. Làm được điều này, Đà Nẵng sẽ trở thành một ”thành phố khởi nghiệp”, nơi có môi trường kinh doanh lành mạnh, là nơi tạo mọi điều kiện để các ý tưởng kinh doanh, khát khao khởi nghiệp được thăng hoa.

Một Đà Nẵng, thành phố khởi nghiệp phải bắt đầu từ việc xây dựng, hình thành các Vườm ươm doanh nghiệp, các Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, các Quỹ đầu tư mạo hiểm, các Quỹ khởi nghiệp, các nhà đầu tư mạo hiểm, … các yếu tố này có mối quan hệ hữu cơ với nhau và hình thành nên một ”Hệ sinh thái khởi nghiệp”.

Trong đó, Quỹ khởi nghiệp là một thành tố quan trọng trong ”Hệ sinh thái khởi nghiệp” của thành phố. Do vậy, việc thành lập Quỹ khởi nghiệp của thành phố là một giải pháp quan trọng để hỗ trợ, đóng vai trò ”bà đỡ” trong việc phát triển doanh nghiệp mới trên địa bàn thành phố. Đây là một giải pháp đột phá để xây dựng Đà Nẵng trở thành ”Thành phố khởi nghiệp”, là ”miền đất hứa”, là ”đất lành” để các ý tưởng kinh doanh sáng tạo, ý tưởng khoa học – công nghệ khắp các nơi trong cả nước và kể cả nước ngoài đến để triển khai thực hiện ý tưởng và thành công tại Đà Nẵng.

Với vai trò của mình, Quỹ khởi nghiệp thành phố sẽ hỗ trợ cho các ý tưởng, các doanh nghiệp trẻ mới thành lập thông qua các ”Vườn ươm doanh nghiệp”, các Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, … của các trường Đại học, Cao đẳng, các hội doanh nghiệp, … trên địa bàn thành phố thông qua các cuộc thi ý tưởng kinh doanh sáng tạo. Sau khi đã được sàng lọc từ cuộc thi này sẽ tiếp tục được đào tạo, huấn luyện và tiếp tục sàng lọc cho đến kết thúc giai đoạn ươm tạo; trên cơ sở đó Quỹ sẽ cho vay, và có thể tiến đến đầu tư trực tiếp vào các dự án đã được sàng lọc.

Do đó, có thể nói Quỹ khởi nghiệp sẽ góp phần đa dạng hóa các giải pháp phát triển doanh nghiệp, phát triển sản phẩm mới, tạo ra sản phẩm chủ lực cho thành phố Đà Nẵng trong tương lai; hỗ trợ doanh nghiệp mới thành lập để thực hiện các ý tưởng đã được sàng lọc và được đào tạo, huấn luyện, ươm mầm tại các Vườn ươm doanh nghiệp, Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, … sẽ hỗ trợ giải quyết khó khăn của doanh nghiệp mới thành lập.

    Quỹ Đầu tư phát triển thành phố gặp gỡ Hội doanh nghiệp Cẩm Lệ trao đổi về chính sách vay vốn ưu đãi của thành phố.( Ảnh : Cổng thông tin điện tử thành phố Đà Nẵng )

Quỹ khởi nghiệp được thành lập sẽ góp phần thực hiện tốt Đề án phát triển doanh nghiệp Đà Nẵng đến năm 2020. Chính vì vậy, một Quỹ khởi nghiệp như vậy phải được hình thành bắt đầu từ chính quyền thành phố với nguồn vốn ban đầu từ ngân sách thành phố, và khi đi vào hoạt động Quỹ sẽ hoạt động với mô hình Quỹ xã hội hóa thông qua việc kêu gọi các thành phần kinh tế, các nhà đầu tư mạo hiểm, các doanh nghiệp, … tham gia góp vốn để hỗ trợ cho các hoạt động khởi nghiệp.

Như vậy, thông qua việc kết nối hiệu quả các nguồn lực xã hội, giải pháp này sẽ góp phần đẩy mạnh xã hội hóa và phát huy vai trò của tất cả các thành phần kinh tế, các nhà đầu tư, các hội doanh nghiệp, các doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ trong việc hỗ trợ khởi nghiệp cũng như trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực sản xuất – kinh doanh, quản trị doanh nghiệp trong khu vực tư.

Quỹ khởi nghiệp của thành phố có thể được thành lập mới, hoạt động theo mô hình ủy thác cho Quỹ Đầu tư phát triển với mức vốn điều lệ ban đầu 20 tỷ đồng từ nguồn ngân sách thành phố cấp hoặc giao nhiệm vụ cho Quỹ Đầu tư phát triển thành phố trích vốn hoạt động của Quỹ để góp vốn thành lập Quỹ. Hoặc thành phố có thể chuyển đổi Quỹ Bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố trở thành Quỹ bảo lãnh cho doanh nghiệp và hỗ trợ khởi nghiệp, để vừa có chức năng bảo lãnh, vừa cho vay hỗ trợ khởi nghiệp, hoặc đầu tư dự án khởi nghiệp.

Về chức năng và hoạt động,Quỹ có chức năng huy động vốn của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để cho vay hỗ trợ khởi nghiệp và đầu tư trực tiếp vào dự án khởi nghiệp, góp vốn thành lập doanh nghiệp khởi nghiệp. Phương thức cho vay hoặc đầu tư trực tiếp đều là không có tài sản đảm bảo, dựa trên dự án đã được sàng lọc, thẩm định của các Vườn ươm doanh nghiệp, các Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp trên địa bàn thành phố. Quỹ khởi nghiệp thực chất là Quỹ đầu tư mạo hiểm, chấp nhận rủi ro, nhưng lấy hiệu quả kinh tế của các dự án khởi nghiệp thành công để bù đắp rủi ro và lấy hiệu quả xã hội làm chính, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Quỹ sẽ cho các Vườn ươm doanh nghiệp, Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp vay vốn để cho các cá nhân có dự án được chính Vườn ươm, Trung tâm sàng lọc, tuyển chọn vay lại.

Thành lập Quỹ khởi nghiệp là một bước đi quan trọng và không thể thiếu trong tiến trình thực hiện Chiến lược phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2050; là một công việc vừa cho nhu cầu hiện tại, vừa chuẩn bị cho tương lai, với một tầm nhìn rất xa. Có thể nói, sự phát triển trong tương lai của thành phố Đà Nẵng phụ thuộc rất lớn vào sự phát triển của doanh nghiệp, trong đó khởi nghiệp là khâu đột phá, là bước đi đầu tiên.

ĐOÀN NGỌC VUI